Czy muzeum to dobre miejsce na pocałunek? Oczywiście, szczególnie jeśli mowa o Pocałunku Augusta Rodina. Rzeźbie, która emanuje zmysłowością i erotyzmem, zachwyca mistrzowskim wykonaniem, a do tego znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
CO WIDAĆ?
Rzeźba przedstawia siedzącą nagą parę w miłosnym uścisku. Mężczyzna obejmuje kobietę, w lewej dłoni trzyma książkę, a prawą kładzie na biodrze kochanki. Kobieta jest lekko pochylona, jej ramiona subtelnie obejmują mężczyznę, dotykając jego ramion i karku. Ich usta ledwo się ze sobą stykają.
Doskonałe ukazanie ciała ludzkiego i ekspresji napiętych mięśni oraz subtelności dotyku, podkreśla umiejętności techniczne artysty, jego wiedzę z zakresu anatomii, jak również zdolność ukazywania emocji.
Faktura rzeźby jest zróżnicowana. Została wykonana techniką „non-finito”, co oznacza, że artysta celowo pozostawił pewne elementy niewykończone. Rzeźba jest odlewem z brązu.
Aby w pełni zobaczyć i docenić to dzieło oraz biorąc pod uwagę jego spiralną formę, odbiorca powinien przyjrzeć się rzeźbie z kilku stron.
TREŚĆ DZIEŁA
Rzeźba nawiązuje do historii namiętnej, lecz tragicznej miłości Franceski i Paola, opisanej przez Dantego Alighieri w Boskiej komedii. Francesca da Rimini była żoną Giovanniego Malatesty, ale zakochała się ze wzajemnością w jego młodszym bracie Paolo, który również pozostawał w związku małżeńskim. Ich uczucie rozkwitło podczas wspólnej lektury historii zakazanej miłości Lancelota i Ginewry. Wtedy pocałowali się po raz pierwszy i tę właśnie chwilę przedstawił August Rodin. Dlatego artysta umieścił w dłoni Paola książkę. Niestety kochankowie zostali przyłapani przez męża Franceski, który ogarnięty zazdrością i gniewem, śmiertelnie ugodził ich nożem. Od tej pory przebywali już tylko razem, targani przez wiatr, tak jak za życia targani byli przez zmysły i pożądanie.
POCZĄTEK
August Rodin oryginalnie zatytułował swoje dzieło Francesca da Rimini. Początkowo w formie płaskorzeźby miało dekorować słynne Wrota piekieł, inspirowane scenami piekła przedstawionymi w Boskiej Komedii Dantego. Te monumentalne dwuskrzydłowe drzwi powstały na zlecenie rządu francuskiego i miały spełniać funkcję wejścia do Muzeum Sztuki Dekoracyjnej (Musée des Arts Décoratifs) w Paryżu. Niestety muzeum nie powstało. Rodin pracował nad Wrotami piekieł przez 37 lat, dokonując w tym czasie różnych zmian i przeróbek.
Na początku lat osiemdziesiątych XIX wieku osoby odwiedzające pracownię Rodina opisywały, że postacie Franceski i Paola znajdowały się w lewym panelu. Jednak około 1885 roku artysta zdecydował, że radość jaką młodzi kochankowie czerpali z miłosnego uścisku, była nie do pogodzenia z nastrojem udręczenia pozostałych postaci skazanych na potępienie, a sama kompozycja byłaby lepiej widoczna jako wolnostojąca rzeźba, a nie jedna z wielu płaskorzeźb.
Wkrótce powstały wersje z gipsu i brązu, które w 1887 roku zostały zaprezentowane w galeriach w Paryżu i Brukseli. Pod wpływem opinii odwiedzających galerie, Rodin zmienił tytuł rzeźby na Pocałunek.
NIE JEDEN POCAŁUNEK
Już na początku następnego roku, rząd francuski zamówił u Rodina dużą marmurową wersję Pocałunku na potrzeby Wystawy Światowej w 1889 roku. Gotowa marmurowa rzeźba naturalnej wielkości została jednak pokazana publicznie dopiero w 1898 roku. Wkrótce zdobyła ogromną popularność. Od 1918 roku znajduje się w Muzeum Rodina w Paryżu.
Kolejną wersję w marmurze zamówił w 1900 roku ekscentryczny amerykański kolekcjoner Edward Perry Warren, zamieszkały w Lewis w Anglii. Zaznaczył jednak, że męskie genitalia powinny być większe, „w antycznym greckim stylu”. Obecnie rzeźba należy do zbiorów Tate Gallery. Miałam okazję podziwiać ją w muzeum Turner Contemporary w Margate, gdzie była prezentowana w ramach wystawy czasowej.
Trzecia marmurowa wersja wykonana przez Rodina została zamówiona przez Carla Jacobsena i znajduje się w Kopenhadze, gdzie wchodzi w skład kolekcji NY Calsberg Glyptotek.
WARSZAWSKI POCAŁUNEK
Sława Pocałunku spowodowała, że powstały jego różne wersje, różniące się wielkością i rodzajem materiału, wszystkie sygnowane przez Rodina. Odlew znajdujący się w Muzeum Narodowym w Warszawie powstał po 1901 roku i należy do grupy replik, których wysokość wynosi 73 cm.
Niezależnie od wielkości i materiału rzeźba Augusta Rodina Pocałunek jest ponadczasowym dziełem. Siłą jej ekspresji jest mowa ciała bohaterów, ukazująca jednocześnie radość i ból miłości.
August Rodin (1840-1917) – francuski rzeźbiarz, który wywarł olbrzymi wpływ na rzeźbę całej Europy. W swoich pracach łączył elementy symbolizmu i impresjonizmu oraz czerpał ze sztuki starożytnej. Przywiązywał dużą wagę do literackich i mitologicznych treści dzieł.